Các thuật ngữ thông dụng trong bảo hiểm nhân thọ

Nắm rõ các thuật ngữ trong bảo hiểm nhân thọ là cách giúp người tham gia bảo hiểm được bảo vệ tốt hơn. Bởi trong bảo hiểm nhân thọ có khá nhiều thuật ngữ có định nghĩa gần giống nhau, điều này có thể gây nên sự nhầm lẫn cho người tham gia.

Vậy định nghĩa các thuật ngữ bảo hiểm nhân thọ được hiểu như thế nào? Hãy cùng bảo hiểm Đai chi giải đáp thắc mắc này trong bài viết sau đây nhé.

Các chủ thể trong hợp đồng

Không giống với các hợp đồng vốn chỉ có bên A và B, hợp đồng bảo hiểm nhân thọ có khá nhiều chủ thể với từng định nghĩa khác nhau. Do đó, với những chia sẻ sau đây, Daiichi sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn các chủ thể có trong hợp đồng.

Bên mua bảo hiểm (BMBH)

Bên mua bảo hiểm nhân thọ được hiểu là chủ hợp đồng, chính là chủ thể đại diện kê khai, ký tên trên đơn yêu cầu bảo hiểm và đóng phí cho hợp đồng bảo hiểm nhân thọ. Theo đó, bên mua bảo hiểm sẽ được các quyền cơ bản về việc ngưng hợp đồng bảo hiểm, thay đổi người thụ hưởng,…

Người được bảo hiểm (NĐBH)

Người được bảo hiểm là người công ty bảo hiểm nhân thọ quan tâm đến sức khỏe, tính mạng,… để khi xảy ra sự kiện bảo hiểm công ty sẽ thực hiện việc chi trả cho bên mua bảo hiểm hoặc người thụ hưởng theo hợp đồng bảo hiểm.

Xem thêm: các loại bảo hiểm nhân thọ hiện nay

Thường trong một hợp đồng bảo hiểm thì bên mua bảo hiểm và người được bảo hiểm là cùng 1 người. Tuy nhiên, trong một số trường hợp người được bảo hiểm chưa có đủ tư cách pháp lý (trẻ em nhỏ hơn 18 tuổi) thì ông/bà/cha/mẹ,… của người được bảo hiểm sẽ đại diện đứng tên trên hợp đồng, lúc đó bên mua bảo hiểm và người được bảo hiểm là hai chủ thể khác nhau.

Người được bảo hiểm bổ sung (NĐBHBS)

Một hợp đồng bảo hiểm nhân thọ có thể bảo hiểm cho nhiều người khác nhau, trong đó có duy nhất một người được bảo hiểm chính và một hoặc nhiều người được bảo hiểm bổ sung.

Người được bảo hiểm chính sẽ hưởng tất cả các quyền lợi bảo hiểm, người được bảo hiểm bổ sung sẽ không được hưởng quyền lợi tử vong (sản phẩm chính) mà chỉ được hưởng quyền lợi của sản phẩm bổ sung.

Người thụ hưởng (NTH)

Người thụ hưởng là thuật ngữ bảo hiểm dùng để chỉ các cá nhân, tổ chức, được bên mua bảo hiểm chỉ định để nhận tiền bảo hiểm theo hợp đồng bảo hiểm con người. Định nghĩa về người thụ hưởng được quy định rõ tại Khoản 8, Điều 3 Luật kinh doanh bảo hiểm 2000.

Trong trường hợp hợp đồng chưa chỉ định người thụ hưởng, mà người được bảo hiểm đã mất ý thức do sự kiện bảo hiểm thì công ty bảo hiểm nhân thọ sẽ bồi thường tiền bảo hiểm theo luật thừa kế.

Công ty bảo hiểm nhân thọ

Công ty bảo hiểm nhân thọ là bên cung cấp dịch vụ bảo hiểm nhân thọ và phi nhân thọ cho khách hàng. Và có nghĩa vụ bồi thường cho khách hàng những khoản tương ứng với từng sự kiện bảo hiểm cụ thể.

Bên mua bảo hiểm là cá nhân hay tổ chức?

Bên mua bảo hiểm có thể là cá nhân đủ 18 tuổi đang sinh sống tại Việt Nam và có năng lực hành vi dân sự đầy đủ hoặc tổ chức được thành lập và hoạt động hợp pháp tại Việt Nam; là người thực hiện kê khai các quyền và nghĩa vụ quy định cụ thể trong hợp đồng. Do đó, bên mua bảo hiểm có thể là cá nhân hoặc tổ chức.

Người được bảo hiểm là ai?

Người được bảo hiểm là cá nhân, tổ chức có tài sản, trách nhiệm dân sự, tính mạng được bảo hiểm theo hợp đồng bảo hiểm. Người được bảo hiểm có thể đồng thời là người thụ hưởng bảo hiểm.

Người thụ hưởng bảo hiểm nhân thọ khác với người được bảo hiểm thế nào?

Sự kiện bảo hiểm có thể chia làm 2 dạng: sự kiện dẫn đến mất ý thức người được bảo hiểm và sự kiện bảo hiểm không dẫn đến mất ý thức người được bảo hiểm.

Trong trường hợp người được bảo hiểm chưa mất ý thức công ty sẽ bồi thường cho người được bảo hiểm. Ngược lại, nếu người được bảo hiểm mất ý thức công ty sẽ bồi thường cho người thụ hưởng.

Các thuật ngữ cơ bản trong bảo hiểm nhân thọ

Giá trị hoàn lại (GTHL)

GTHL là các từ viết tắt trong bảo hiểm nhân thọ, có nghĩa là số tiền mà chủ hợp đồng sẽ nhận được khi yêu cầu chấm dứt hợp đồng bảo hiểm với công ty. Tùy vào thời điểm chấm dứt hợp đồng mà giá trị hoàn lại sẽ có sự khác nhau.

Hầu hết các hợp đồng bảo hiểm nhân thọ hiện nay đều có giá trị hoàn lại, chỉ có một số ít hợp đồng hoàn toàn không có giá trị hoàn lại.

Đáo hạn

Đáo hạn là thuật ngữ trong bảo hiểm nhân thọ, có nghĩa là hợp đồng bảo hiểm đã hết thời hạn. Lúc này công ty bảo hiểm nhân thọ sẽ trả lại giá trị hoàn lại (nếu có) và chấm dứt hợp đồng bảo hiểm.

Một số hợp đồng bảo hiểm nhân thọ hiện nay có thời hạn cố định như: 10 năm, 15 năm, 20 năm,… Ngoài ra, còn có các hợp đồng có thời hạn linh động, cho phép người tham gia bảo hiểm gia hạn thêm thời hạn hợp đồng.

Sản phẩm chính

Trong một hợp đồng bảo hiểm nhân thọ sẽ có nhiều sản phẩm bảo hiểm khác nhau, với sản phẩm chính là bảo hiểm quyền lợi tử vong. Tên thương mại của sản phẩm chính thường được đặt với nhiều tên khác nhau, nhằm giúp người tham gia dễ dàng nhớ tên sản phẩm khi tham gia bảo hiểm nhân thọ.

Sản phẩm bổ sung (SPBS)

Ngoài sản phẩm chính, người tham gia bảo hiểm có thể chọn thêm các sản phẩm bổ sung để gia tăng quyền lợi. Sản phẩm bổ sung còn được gọi là sản phẩm bổ trợ.

Hiện có nhiều loại sản phẩm bổ sung khác nhau, mỗi sản phẩm bổ sung sẽ hỗ trợ cho người tham gia thêm một quyền lợi cụ thể, ví dụ:

• Sản phẩm bảo hiểm bệnh hiểm nghèo
• Sản phẩm bảo hiểm tai nạn
• Sản phẩm bảo hiểm chăm sóc sức khỏe

Số tiền bảo hiểm (STBH)

Số tiền bảo hiểm là số tiền được ghi nhận trên hợp đồng bảo hiểm. Dựa vào số tiền bảo hiểm công ty sẽ xác định quyền lợi bảo hiểm chi trả cho người được bảo hiểm hoặc người thụ hưởng khi có sự kiện bảo hiểm xảy ra.

Số tiền bảo hiểm gốc

Số tiền bảo hiểm gốc được hiểu là số tiền bảo hiểm của hợp đồng bảo hiểm nhân thọ tại thời điểm phát sinh hiệu lực.

Sự kiện bảo hiểm (SKBH)

Sự kiện bảo hiểm được hiểu là thuật ngữ trong bảo hiểm dùng để chỉ các rủi ro như tai nạn, bệnh tật,… được liệt kê chi tiết trong hợp đồng bảo hiểm. Tùy vào từng sự kiện bảo hiểm mà quyền lợi bảo hiểm người tham gia nhận được sẽ có sự khác nhau, và số tiền bảo hiểm nhận được cũng khác nhau.

Phí bảo hiểm cơ bản

Phí bảo hiểm cơ bản chính là số tiền bắt buộc mà người tham gia cần phải đóng nếu muốn nhận được các quyền lợi bảo hiểm. Một hợp đồng bảo hiểm nhân thọ sẽ có nhiều sản phẩm bảo hiểm khác nhau, mỗi sản phẩm đều có quy định mức phí bảo hiểm cơ bản cụ thể.

Tổng phí bảo hiểm cơ bản của từng sản phẩm tạo thành phí bảo hiểm cơ bản của hợp đồng bảo hiểm.

Phí bảo hiểm đóng thêm

Ngoài phí bảo hiểm cơ bản, một số hợp đồng bảo hiểm nhân thọ còn cho phép người tham gia đóng thêm tiền. Đây là số tiền không bắt buộc phải đóng, mà chỉ mang tính chất gia tăng tiền tiết kiệm cho người tham gia trong quá trình đóng bảo hiểm nhân thọ.

Hiện Bộ Tài chính có quy định rõ ràng về phí bảo hiểm đóng thêm không được vượt quá 5 lần phí bảo hiểm cơ bản.

Ngày kỷ niệm hợp đồng

Ngày kỷ niệm hợp đồng có nghĩa là ngày mà hợp đồng có hiệu lực, mỗi năm đều phải có ngày kỷ niệm hợp đồng. Một số những chi tiết hợp đồng muốn thay đổi trong quá trình tham gia bảo hiểm nhân thọ cần phải đợi đến ngày kỷ niệm hợp đồng mới có thể thực hiện được.

Người giám hộ hợp pháp

Trường hợp mua bảo hiểm nhân thọ cho trẻ chưa đủ 18 tuổi, người giám hộ hợp pháp sẽ là bên mua bảo hiểm và đại diện ký tên trên hợp đồng bảo hiểm.

Tương tự các vấn đề liên quan đến tiền bạc như tiền bồi thường, tiền đóng phí,… đều là những công việc mà người giám hộ hợp pháp sẽ làm việc với công ty bảo hiểm.

Ngày hiệu lực

Ngày hiệu lực là thuật ngữ bảo hiểm được sử dụng để chỉ ngày mà bên mua bảo hiểm hoàn thành hồ sơ yêu cầu bảo hiểm, đóng đầy đủ phí bảo hiểm tạm tính nếu hồ sơ yêu cầu được công ty bảo hiểm nhân thọ chấp nhận và người được bảo hiểm còn sống tại thời điểm công ty chấp nhận bảo hiểm. Ngày hiệu lực sẽ được ghi trên giấy chứng nhận bảo hiểm của người tham gia bảo hiểm.

Ngày chấm dứt hợp đồng bảo hiểm

Ngày chấm dứt hợp đồng bảo hiểm là ngày hợp đồng bảo hiểm chấm dứt theo quy định trong hợp đồng bảo hiểm.

Ngày đến hạn đóng phí bảo hiểm

Ngày đến hạn đóng phí bảo hiểm là ngày mà người tham gia cần đóng phí bảo hiểm cơ bản đầy đủ theo các điều khoản và điều kiện quy định trong hợp đồng bảo hiểm đã ký kết.

Năm hợp đồng

Năm hợp đồng là khoảng thời gian 1 năm dương lịch, bắt đầu từ ngày hiệu lực hoặc ngày kỷ niệm hợp đồng bảo hiểm.

Quyền lợi bảo hiểm cơ bản

Quyền lợi bảo hiểm cơ bản là quyền lợi được ghi trong giấy chứng nhận bảo hiểm hoặc các thỏa thuận bằng văn bản khác (nếu có), và là quyền lợi bảo hiểm sản phẩm chính của hợp đồng bảo hiểm.

Quyền lợi bảo hiểm bổ sung

Quyền lợi bảo hiểm bổ sung là quyền lợi được ghi trong giấy chứng nhận bảo hiểm hoặc các thỏa thuận bằng văn bản khác (nếu có), quyền lợi bảo hiểm của sản phẩm bổ sung tương ứng với các điều khoản của sản phẩm bổ sung được đính kèm cụ thể trong hợp đồng bảo hiểm.

Quyền lợi tử vong do tai nạn

Quyền lợi tử vong do tai nạn là số tiền công ty bảo hiểm trả cho những người thừa kế nếu người được bảo hiểm tử vong do tai nạn.

Tư vấn tài chính

Tư vấn tài chính là người đại diện công ty bảo hiểm đứng ra ký kết hợp đồng tạm thời và trực tiếp giải quyết vướng mắc của khách hàng liên quan đến sản phẩm bảo hiểm của người tham gia.

Tuổi bảo hiểm là gì?

Tuổi bảo hiểm là tuổi của người được bảo hiểm vào ngày hợp đồng bảo hiểm có hiệu lực, được tính theo tuổi sinh nhật hoặc ngày kỷ niệm hợp đồng vừa qua.

Tuổi bảo hiểm được dùng làm cơ sở tính phí bảo hiểm, chi trả quyền lợi bảo hiểm và áp dụng các quy tắc, điều khoản có liên quan khác của hợp đồng bảo hiểm.

Thời hạn bảo hiểm là gì?

Thời hạn bảo hiểm là khoảng thời gian được xác định theo hợp đồng bảo hiểm. Trong khoảng thời gian đó, công ty bảo hiểm có trách nhiệm chi trả tiền bảo hiểm hoặc bồi thường thiệt hạn cho người được bảo hiểm nếu sự kiện bảo hiểm xảy ra.

Giấy yêu cầu bảo hiểm

Giấy yêu cầu bảo hiểm được hiểu là văn bản được bên mua bảo hiểm dùng để gửi cho công ty bảo hiểm. Giấy yêu cầu bảo hiểm phải được thực hiện theo mẫu của công ty bảo hiểm, và là một phần của hợp đồng nếu công ty chấp nhận bảo hiểm.

Phụ lục hợp đồng

Phụ lục hợp đồng là một bộ phận của hợp đồng bao gồm: trang thông tin cơ bản của hợp đồng, các loại giấy tờ hợp lệ phát sinh từ hợp đồng được xác định hoặc chấp thuận bởi công ty bảo hiểm nhân thọ.

Tai nạn

Tai nạn là một sự kiện hoặc chuỗi sự kiện không bị gián đoạn gây ra do tác động bất ngờ của một vật chất hoặc một lực từ bên ngoài, không chủ định và ngoài ý muốn của người được bảo hiểm, bên mua bảo hiểm lên cơ thể người được bảo hiểm, bên mua bảo hiểm.

Những tác động đó gây nên những bệnh lý nghiêm trọng hoặc tử vong, loại trừ bất cứ quá trình xảy ra do tuổi tác, bệnh tật hay sự thoái hóa.

Sự kiện hoặc chuỗi sự kiện nêu trên phải là nguyên nhân trực tiếp và duy nhất gây ra những bệnh lý nghiêm trọng hoặc tử vong cho người được bảo hiểm, bên mua bảo hiểm.

Thương tật bộ phận vĩnh viễn

Thương tật bộ phận vĩnh viễn được hiểu là tình trạng người được bảo hiểm mất hoàn toàn và không thể hồi phục chức năng của một bộ phận nào đó trên cơ thể của mình.

Thương tật toàn bộ vĩnh viễn

Thương tật toàn bộ vĩnh viễn là tình trạng người được bảo hiểm bị mất hoàn toàn chức năng và không thể phục hồi được chức năng các bộ phận như tay, chân và mắt.

Cụ thể

Mất hoàn toàn chức năng và không thể phục hồi được chức năng của mắt, cụ thể là lấy bỏ nhãn cầu hoặc bị mù hoàn toàn (thị lực 1/20)

Mất hoàn toàn chức năng và không thể phục hồi các chức năng của tay, chân được hiểu là:

• Tay bị cắt cụt từ khớp cổ tay trở lên.
• Bị liệt vĩnh viễn từ toàn bộ bàn tay trở lên.

Mất toàn bộ chức năng và không thể phục hồi được chức năng chân, cụ thể:

• Chân bị cắt cục từ khớp cổ chân trở lên.
• Bị liệt vĩnh viễn từ toàn bộ bàn chân trở lên.

Đối với các tình trạng thương tật nêu trên phải:

• Được cơ quan có thẩm quyền xác nhận về tình trạng thương tật (trừ trường hợp mất hoặc đứt rời bộ phận trên cơ thể).
• Tình trạng thương tật kéo dài ít nhất 180 ngày liên tục bắt đầu từ ngày được xác nhận về tình trạng thương tật toàn bộ vĩnh viễn.
• Tình trạng thương tật là hậu quả trực tiếp của một tai nạn xảy ra trong thời gian hợp đồng bảo hiểm còn hiệu lực và phát sinh trong 80 ngày kể từ ngày xảy ra tai nạn. Quy định này chỉ áp dụng đối với trường hợp thương tật toàn bộ vĩnh viễn do tai nạn.

Giá trị giải ước

Giá trị giải ước còn được gọi là giá trị hoàn lại, chính là số tiền mà bên mua bảo hiểm được nhận khi yêu cầu chấm dứt hợp đồng trước thời hạn hoặc khi hợp đồng chấm dứt hiệu lực theo quy định được nêu rõ trong điều khoản bảo hiểm.

Giá trị giải ước ứng với mỗi năm hợp đồng vào ngày kỷ niệm hợp đồng được xác định tại Phụ lục của hợp đồng. Tùy vào từng loại sản phẩm mà hợp đồng bảo hiểm có hoặc không có giá trị giải ước.

Niên kim (Đối với các hợp đồng niên kim nhân thọ)

Niên kim một trong những thuật ngữ bảo hiểm nhân thọ được hiểu là số tiền thanh toán định kỳ hàng năm cho người được bảo hiểm khi người được bảo hiểm sống đến một độ tuổi nhất định. Niên kim do bên mua bảo hiểm lựa chọn và được ghi rõ trong phụ lục của hợp đồng bảo hiểm.

Lãi chia

Lãi chia chính là khoản lãi được xác định hành năm căn cứ dựa trên lợi nhuận thực tế của quỹ chủ hợp đồng tham gia chia lãi và phần đóng góp của hợp đồng vào quỹ đó.

Đối với lãi chia, Bộ Tài chính đã phê duyệt phương pháp xác định cụ thể, bên mua bảo hiểm được lựa chọn một trong ba phương thức sử dụng lãi chia sau:

• Tích lũy lãi chia: Công ty bảo hiểm sẽ giữ lại lãi chia, và tích lũy theo phương thức tính lãi kép, người tham gia được thanh toán khi hợp đồng chấm dứt hiệu lực hoặc bị hủy khi bên mua bảo hiểm yêu cầu nhận lãi chia theo quy định trong điều khoản sản phẩm.
• Nội phí bảo hiểm: Lãi chia hàng năm sẽ được đối trừ vào phí bảo hiểm của kỳ phí bảo hiểm tiếp theo.
• Nhận lãi chia: Lãi chia sẻ được công ty bảo hiểm tích lũy hàng năm và được thanh toán nếu bên mua bảo hiểm nếu không lựa chọn phương thức sử dụng lãi chia, công ty bảo hiểm sẽ tự động áp dụng phương thức tích lũy lãi chia.